این پژوهش به بررسی تأثیر درمان بازتوانی شناختی (Cognitive Rehabilitation Therapy) بر توجه، کنترل تکانه و الگوی فعالیت مغزی کودکان دارای اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD) می‌پردازد. جامعه آماری شامل تمام کودکان دارای ADHD مراجعه‌ کرده به کلینیک روان‌شناسی روناروان تهران (سال‌های ۱۴۰۱–۱۴۰۲) بود. با روش نمونه‌گیری در دسترس و غیر تصادفی، ۴۰ نفر (۲۰ نفر در گروه آزمایش و ۲۰ نفر گروه کنترل) انتخاب شدند. طرح پژوهش نیمه‌تجربی با پیش‌آزمون–پس‌آزمون و گروه کنترل بود. ابزارهای گردآوری داده شامل آزمون یکپارچگی دیداری-شنیداری (IVA)، ثبت QEEG (الکتروانسفالوگرافی کمی) و پرسشنامه خودکنترلی کندال و ویلکاکسون (۱۹۷۹) بودند که پایایی آن‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون به ترتیب ۰٫۸۹۵ و ۰٫۹۷۴ برآورد شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) و تک‌متغیره (ANCOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پس از حذف اثر پیش‌آزمون، بین میانگین‌های پس‌آزمون گروه آزمایش (دریافت‌کننده CRT) و گروه کنترل در سه متغیر توجه (F=11.135, p=0.004)، کنترل تکانه (F=13.251, p<0.01) و الگوی فعالیت مغزی (F=7.257, p=0.009) تفاوت معنادار وجود دارد . جزئیات تحلیل تک‌متغیره نیز نشان داد که CRT بر توجه (η²=0.311, F(1,37)=10.040, p<0.001)، کنترل تکانه (η²=0.264, F(1,37)=13.300, p=0.001) و الگوی فعالیت مغزی (η²=0.215, F(1,37)=10.140, p=0.003) اثر مثبت و معنادار دارد. اندازه اثر‌های به‌دست‌آمده (۰٫۳۱۱، ۰٫۲۶۴ و ۰٫۲۱۵) نشان‌دهنده نقش قابل توجه CRT در بهبود این متغیرها است. در پی این یافته‌ها نتیجه‌گیری می‌شود که درمان‌های بازتوانی شناختی می‌توانند نشانه‌های کمتوجهی/بیش‌فعالی کودکان را بهبود بخشند.

بازتوانی شناختی توجه کنترل تکانه الگوی فعالیت مغزی اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی