آزادی مشروط یعنی صدور حکم آزادی محکوم علیه از حبس یا تبعید توسط دادگاه صادر کننده حکم محکومیت قطعی با رعایت شرایط مقرر در قانون؛ با این قید که محکوم علیه در مدتی معین که قانون مشخص کرده است باید مواردی را رعایت کند تا آزادی او قطعی گردد و این مهم یکی از ابزارهای مقابله با تکرار جرم و تدبیر مؤثری برای پیشگیری از بزهکاری است و همواره فرض بر این است که این نهاد ارفاقی در کنار احیاء اصل فردی کردن مجازات‌ها، سازگاری اجتماعی و باز پروری محکومان به حبس را تسهیل می‌کند. به بیان دیگر، آزادی مشروط امتیازی است که قانونگذار برای اصلاح و حضور مجدد زندانی در جامعه به او اعطا می‌کند. استفاده از این امتیاز توسط زندانی منوط به احراز شرایطی است که با رعایت آن محقق می‌شود. قانونگذار از طریق این نهاد به دنبال اصلاح در زمان و بازسازی مجرمین بوده، به طوری که آزادی مشروط را می‌توان مفهوم وسیع مجازات حبس عنوان نمود که به وسیله این نهاد زندان به طور کامل و قطعی حذف نمی‌شود، بلکه می‌توان آن را گاهی در جهت کاهش جمعیت کیفری زندان دانست. تقاضای آزادی مشروط از سوی محکوم و اعطای آن از سوی مرجع صالح، مستلزم طی مراحل و انجام تشریفاتی همچون پیشنهاد توسط دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری و بررسی تقاضا توسط دادگاه صادرکننده حکم قطعی می‌باشد.

آزادی مشروط مجازات حبس محکوم علیه دادگاه صادر کننده حکم.